Historia

Historia Gródka X-XX wiek

Gródek, to drugi z wczesnośredniowiecznych obiektów obronnych na Starym Mieście w Krakowie. Określany był łacińskim słowem castrum. Od miasta oddzielony był sztuczną fosą. Na terenie Gródka odkryto wyraźne ślady osadnictwa z X(?), a z pewnością z XI-XIII wieku. W początku XIV w. (1312 r.) tutaj rozegrały się wydarzenia związane z buntem mieszczaństwa niemieckiego i czeskiego, któremu przewodził wójt Albert. Tutaj miała się znajdować siedziba współdziałającego z mieszczanami księcia opolskiego, który wedle tradycji „dom sobie obrał wójtowski, który zowią Gródek zabrał (ten teraz jest w dzierżeniu Grabiów z Tarnowa herbu Leliwa). Tamże i bramę i wieżę św. Mikołaja wystawił przeciw temu Gródkowi, na których obronę miał dla lepszego potem pokoju“. Po zwycięstwie Władysława Łokietka Albert został pozbawiony wójtostwa krakowskiego, a jego dom zburzono. Książę wzniósł zameczek „Gródek“ (na miejscu obecnego kościoła i klasztoru Dominikanek). Fortyfikacja ta szybko utraciła na znaczeniu. Najstarszymi zachowanymi śladami zabudowy murowanej na Gródku są: brama od strony wschodniej (relikty widoczne w murach od strony Plant) wzniesiona na pewno przed r. 1305 pełniła równocześnie funkcję bramy miejskiej; jak również pozostałości gotyckiej budowli obronnej, zachowane w piwnicach zabudowań klasztornych. W roku 1312 przebito w murach obronnych miasta, tuż obok Gródka, po stronie północnej, bramę Mikołajską, a w 1331, od południa, bramę Nową. Połączono je ulicami: po stronie wschodniej, przechodzącą przez dawny teren Gródka (dzisiejsza ul. Na Gródku) i zachodniej, przebiegającą łukowato poza dawną fosą Gródka (dzisiejsze łukowate odcinki ulic Św. Krzyża i Mikołajskiej). W połowie XIV wieku nieregularny blok podzielono na wąskie działki.

Działka, na której wzniesiono obiekt hotelowy znajduje się w środkowej części bloku, była przecięta w poprzek dawną fosą. Pierwotna zabudowa to dwa domy frontowe, zapewne z drugiej połowy XIV wieku, które połączono w 1878 roku. Zapewne już od średniowiecza towarzyszyły im oficyny tylne.

Źródło: Projekt scenariusza muzeum archeologicznego na Gródku autorstwa mgr Bartłomieja Szmoniewskiego oraz mgr Anny Tyniec-Kępińskiej

(pdf)pełen tekst (pdf)

Dokumenty historyczne

(pdf)historia_grodka_zalacznik_05.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_08.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_07i08.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_01.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_06.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_11i12.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_10.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_02.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_09.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_03.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_04.pdf (pdf)

(pdf)historia_grodka_zalacznik_13.pdf (pdf)

design AMUCopyright donimirski.com 2007
Z naszych eksponatów: pisanka Kijowska datowana na XII-XIII wiek